Σύμφωνα με τον νόμο 3741/1929, ο οποίος ρυθμίζει την έννοια της οριζόντιας ιδιοκτησίας, προβλέπεται ότι “τμήματα της κτιρίου που δεν ανήκουν σε συγκεκριμένο όροφο ή διαμέρισμα ή σε συγκεκριμένα διαμερίσματα θεωρούνται κοινόκτητα αντικείμενα.” Τα κοινόκτητα αντικείμενα αυτά περιλαμβάνουν τμήματα της κτιρίου που δεν ανήκουν αποκλειστικά σε κανέναν από τους ιδιοκτήτες, αλλά αποτελούν κοινή ιδιοκτησία όλων των ιδιοκτητών.
Αυτά τα τμήματα μπορεί να περιλαμβάνουν το οικόπεδο, κοινόχρηστους χώρους, όπως σκάλες, καυστήρια, αποθήκες, ταράτσες, κοινόχρηστους δρόμους και πλατείες, καθώς και κοινά αντικείμενα, όπως πόρτες, παράθυρα, σωληνώσεις κ.λπ. Κάθε ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τα κοινόκτητα αντικείμενα με τρόπο που δεν θα εμποδίζει τη χρήση τους από τους άλλους ιδιοκτήτες. Η χρήση αυτών των αντικειμένων πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανόνες που ορίζονται είτε στον κανονισμό της κοινόκτητης ιδιοκτησίας, αν υπάρχει, είτε με τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών, αν δεν υπάρχει κανονισμός.
Είναι σημαντικό να επισημαίνουμε ότι η απόκτηση ενός κοινόκτητου αντικειμένου από έναν ιδιοκτήτη χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων ιδιοκτητών αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Ο ιδιοκτήτης που προβαίνει σε αυτήν την ενέργεια μπορεί να υποχρεωθεί να επαναφέρει την κατάσταση και να αποζημιώσει τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες για τυχόν ζημίες που υπέστησαν, σύμφωνα με τη νομολογία. Στην περίπτωση που ο συνιδιοκτήτης που κατέχει το κοινόκτητο αντικείμενο δεν συμμορφώνεται με την απόφαση του δικαστηρίου, μπορεί να υποχρεωθεί από αυτό να επαναφέρει την κατάσταση. Παράλληλα, θα πρέπει να αποζημιώσει τους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες για οποιεσδήποτε ζημίες προέκυψαν. Αυτές οι ζημίες μπορεί να περιλαμβάνουν τα έξοδα που επένδυσαν οι άλλοι συνιδιοκτήτες για την αποκατάσταση του κοινόκτητου αντικειμένου στην αρχική του κατάσταση, καθώς και τη μείωση της αξίας της ιδιοκτησίας τους λόγω της παραβίασης.
Για παράδειγμα, σε μια απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών το 1995 (αναφερόμενη στην απόφαση 598/1995), ένας συνιδιοκτήτης είχε καταλάβει ένα τμήμα του δώματος σε μια πολυκατοικία. Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι αυτή η πράξη αντιστοιχούσε σε παραβίαση των δικαιωμάτων των υπόλοιπων συνιδιοκτητών. Ως αποτέλεσμα, ο συνιδιοκτήτης που κατείχε το δωμάτιο υποχρεώθηκε να το επιστρέψει και να καταβάλει αποζημίωση στους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες, το ποσό της οποίας ήταν ίσο με το ποσό που θα είχαν λάβει ως ενοίκιο αν είχαν εκμισθώσει το δωμάτιο κατά την περίοδο της κατάληψης. Επιπλέον, το δικαστήριο εξέτασε το ηθικό κομμάτι της υπόθεσης. Αν κάποιος από τους συνιδιοκτήτες αντιληφθεί ότι τα δικαιώματά του για τη χρήση των κοινόκτητων αγαθών παραβιάζονται από κάποιον άλλο συνιδιοκτήτη, μπορεί να απευθυνθεί στο δικαστήριο και να ζητήσει την προστασία των δικαιωμάτων του.
Οι διατάξεις των άρθρων 786, 787, 792 παράγραφος 2, και 762 του Αστικού Κώδικα, που ισχύουν επίσης για την κατηγορία της κοινοκτησίας (σύμφωνα με το άρθρο 1113 του Αστικού Κώδικα), ορίζουν ότι ο συνιδιοκτής διαθέτει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό αγαθό σύμφωνα με τον σκοπό του, χωρίς να εμποδίζει τη χρήση αυτού από τους άλλους συνιδιοκτήτες. Αυτή η χρήση πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστης και της εντιμότητας, όπως αναφέρονται στον γενικό πολιτικό κώδικα. Συγκεκριμένα, το άρθρο 786 του Αστικού Κώδικα δηλώνει ότι “Κάθε συνιδιοκτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό αγαθό σύμφωνα με τον δικό του σκοπό”. Το άρθρο 787 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι “Κάθε συνιδιοκτής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό αγαθό με τρόπο που δεν εμποδίζει τη χρήση αυτού από τους άλλους συνιδιοκτήτες”.
Επιπλέον, το άρθρο 792 παράγραφος 2 του Αστικού Κώδικα καθορίζει ότι “Εάν ένας συνιδιοκτής παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων συνιδιοκτητών, μπορεί να υποχρεωθεί από το δικαστήριο να επαναφέρει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το κοινό αγαθό προτού παραβιάσει αυτά τα δικαιώματα”. Τέλος, το άρθρο 762 του Αστικού Κώδικα ορίζει ότι “Κάθε ιδιοκτήτης διαθέτει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το κοινό αγαθό σύμφωνα με τον δικό του σκοπό”.
