Η ιδιόχειρη διαθήκη αντιπροσωπεύει έναν είδος διαθήκης που συντάσσεται και υπογράφεται αποκλειστικά από τον διαθέτη, χωρίς την παρουσία ή τη συνδρομή συμβολαιογράφου ή άλλου τρίτου προσώπου.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 1721), η ιδιόχειρη διαθήκη πρέπει να πληροί τα εξής κριτήρια:
Να είναι πλήρως χειρόγραφη από τον διαθέτη. Να περιλαμβάνει ημερομηνία και υπογραφή από τον ίδιο. Να μην περιέχει διορθώσεις ή γραφικά λάθη.
Να μην περιέχει πρόσθετες πληροφορίες ή αναφορές στα περιθώρια ή υστερόγραφα, εκτός αν υπογράφονται και αυτές από τον διαθέτη. Η ιδιόχειρη διαθήκη μπορεί να είναι σε οποιαδήποτε γλώσσα, επαρκεί να είναι κατανοητή. Δεν απαιτείται η τήρηση ενός συγκεκριμένου τύπου ή την περιελεγμένη χρήση συγκεκριμένων στοιχείων.
Ο διαθέτης έχει το δικαίωμα να διαθέσει την περιουσία του με τον τρόπο που επιθυμεί, χωρίς περιορισμούς. Για να γίνει νομικά ισχύουσα, η ιδιόχειρη διαθήκη πρέπει να καταχωρηθεί στο αρμόδιο δικαστήριο. Αυτή η καταχώρηση γίνεται μέσω της ενσωμάτωσής της στα αρχεία της δίκης, προκειμένου να επαληθευτούν πιθανά εξωτερικά στοιχεία.
Επιπλέον, ο διαθέτης μπορεί να ανακαλέσει μια ιδιόχειρη διαθήκη ανά πάσα στιγμή, αρκεί να το κάνει γραπτώς και να υπογράψει την ανάκληση. Η ανάκληση δεν απαιτεί τη δημοσίευσή της. Η ιδιόχειρη διαθήκη αποτελεί έναν σχετικά απλό και οικονομικό τρόπο για να συνταχθεί μια διαθήκη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τηρηθούν οι νομικοί όροι που προβλέπονται από τον νόμο, προκειμένου να είναι έγκυρη και να μην αμφισβητηθεί η γνησιότητά της. Κάθε φύλλο της πρέπει να γραφτεί με το χέρι του διαθέτη και να φέρει την ημερομηνία και υπογραφή του.
Παρακάτω παραθέτονται μερικές πρακτικές συμβουλές για τη σύνταξη μιας ιδιόχειρης διαθήκης: Γράψτε τη διαθήκη σας με καθαρά και ευανάγνωστα γράμματα, ώστε να είναι εύκολο να διαβαστεί από τους αναγνώστες. Βεβαιωθείτε ότι η υπογραφή σας είναι ευκρινής και ευανάγνωστη, για να διασφαλίσετε την αυθεντικότητα της διαθήκης. Χρονολογήστε τη διαθήκη και υπογράψτε την στο τέλος κάθε σελίδας, προκειμένου να καταγράφονται οι αλλαγές και οι υπογραφές σας σε κάθε σημείο.
Προσπαθήστε να αποφύγετε τα σβησίματα ή τις μουτζούρες, καθώς αυτά μπορούν να προκαλέσουν αναστάτωση ή αμφιβολίες σχετικά με το περιεχόμενο της διαθήκης. Αν χρειαστεί να προσθέσετε ή να παραπέμψετε σε πληροφορίες στο περιθώριο ή σε υστερόγραφο, βεβαιωθείτε ότι υπογράφετε και αυτές τις προσθήκες ή αναφορές. Διατηρήστε τη διαθήκη σας σε ασφαλές μέρος, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα να χαθεί ή να καταστραφεί, και να ενημερώσετε κάποιον αξιόπιστο άνθρωπο για τον τόπο αποθήκευσής της.
Εάν δεν είστε βέβαιοι για τον τρόπο σύνταξης μιας ιδιόχειρης διαθήκης, είναι συνιστώμενο να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο ή έναν ειδικό σε κληρονομικά θέματα, προκειμένου να εξασφαλίσετε ότι η περιουσία σας θα διανεμηθεί σύμφωνα με τις επιθυμίες σας και την ισχύουσα νομοθεσία.
